دگرگونی

نقد و بررسی

در این روزها به قصه‌های دوستی گوش می‌کردم که تعریف می‌کرد: «ساعت ۴ صبح ۱۷ شهریور خبر اعلام حکومت نظامی از طریق رادیو اعلام شد. بعد از تیراندازی بی‌محابای ارتش و نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان در ساعت ۹:۱۵ همان روز، ده‌ها تن کشته و زخمی شدند. علی‌رغم درگیری‌های پراکنده در مناطق مختلف تهران و برخی شهر‌های دیگر با نیرو‌های حکومت نظامی، در روزهای بعد، در همه جا سکوت سنگینی برقرار بود. تصور بر این بود که با این کشتار، حکومت شاه درصدد سرکوب بی‌رحمانه است و از آن پس، در برابر تظاهرات مسالمت‌آمیز، به گلوله متوسل خواهد شد. این امر هزینه‌ی تظاهرات خیابانی را بالا می‌برد و تصور حکومت آن بود که مردم دیگر به‌سادگی به خیابان نخواهند آمد. بیشتر بخوانید… »

اندک زمانی از اعلام توافق تهران ـ ریاض  با مدیریت جمهوری خلق چین می گذرد. این تحول یک نقطه عطف جدید در آرایش نیروهای منطقه ای  و مناسبات قدرت در این نقطه حساس یعنی جغرافیای خاورمیانه بزرگ می باشد که اگرخوب مدیریت شود تبعات کوتاه مدت خود را درجای جای این منطقه بارز خواهد کرد. اولین و مهمترین نشانه این توافق خود را درجنگ یمن نشان خواهد داد و نشان هم داده است. عادی شدن رابطه میان جمهوری اسلامی با کشورهای حوزه خلیج فارس بویژه بحرین و امارات ، حل بحران لبنان و تشکیل دولت با ثبات در بیروت، تثبیت حکومت در عراق و نهایتأ بازگشت سوریه به جامعه عرب و بحث بازگشت آوارگان سوری در ترکیه، لبنان و اردن از تبعات محتوم این توافق حساس می باشند.

یکسال و اندی پیش به دنبال عقب نشینی فضاحت بار ایالات متحده از افغانستان و تسلیم این کشور به طالبان در مقاله شکست استراتژی جهان تک قطبی به موضوعی کلیدی پرداخته بودم که صراحتأ به یک تغییرکیفی در تعادل قوای جهانی و چینش نوین نیروهای تعیین کننده در سپهر سیاست بین المللی اشاره داشت. نوشته بودم که : بیشتر بخوانید… »

30 April 2023

برگرفته از تریبون زمانه *

ما جوانان خشمگین دهه‌های قبل، از مدتها پیش می‌خواستیم با شما صحبت کنیم. از همان زمان که جسته وگریخته دیدیم که شما را دسته دسته با چشمبند می‌برند، و فهمیدیم که تصمیم خود را گرفته اید که از زندگیِ بد بیشتر از مرگ بترسید. فرزندان و عزیزان ما دهه هشتادی بودند و احساس می‌کردیم فراتر از آشنایی، یکجور دوستی و نزدیکی بین ما وجود دارد. با این حال، با دیدن مجریان تلویزیون، سیاستمداران و کارشناسان روزنامه‌ها که در تلاش برای توضیح دادن شما در قالب‌های حاضرآماده‌ی خود چقدر درمانده و رقت انگیز هستند، ترجیح دادیم دست نگه داریم. نگران بودیم که پس از سالیان متمادی ستیز و دست وپنجه نرم کردن با این جهان، خودمان هم شباهت هایی به دنیایی پیدا کرده باشیم که شما برای ورود به یک زندگیِ نو باید از تمامیِ آن عبور کنید. بیشتر بخوانید… »

برلین- فوریه ۲۰۲۳

در عنوان بیانیه از عبارت «جنگ امپریالیستی» استفاده شده است.  به عبارت دیگر نویسنده‌ی بیانیه و امضاکنندگان آن بنیان نظری و تحلیلی خود را بر مفهوم «جنگ امپریالیستی» بنا نهاده‌اند… تردیدی نیست که روسیه‌ی امروز نه تنها یک کشور سوسیالیستی نیست بلکه حتی یک کشور سرمایه داری با ویژگی‌های متعارف در کشورهای سرمایه‌داری غرب هم نیست… روسیه نه در تقسیم کار بین‌المللی هضم شده است و نه در نهادهای مالی بین‌المللی جایگاه و نفوذ خاصی دارد…

در تاریخ ۲۸ مارچ ۲۰۲۳ بیانیه‌ای با عنوان «بیانیه‌ی احزاب کمونیستی و کارگری به مناسبت یک سال جنگ امپریالیستی در اوکراین» از سوی  سایت سولیدنت [۱] منتشرشد که ترجمه‌ی فارسی آن نیز در سایت اخبار روز  منتشر شده است[۲]. نظر به اهمیت مسئله‌ی جنگ در اوکراین و تأثیر آن بر روند تحولات جهانی، جا دارد مبانی تحلیلی و پیام‌های این بیانیه مورد بررسی قرارگیرد: بیشتر بخوانید… »

مسائل سوسیالیسم

نقد درونمان نظام‌های سوسیالیستی قرن بیستم

ف. دشتی – آیا ما باید با توجه به شکست‌های پی در پی انقلاب‌های سوسیالیستی در قرن پیش، از «اندیشه‌ی سوسیالیسم» نیز چشمپوشی کنیم؟

۲۵ اسفند ۱۴۰۱

لحظه‌ی تعیین کننده در مسیر تکاملی انسان به طور متناوب تکرار می‌شود. از همین روست که جنبش‌های انقلابی حق دارند تمام گذشته را از ارزش ساقط کنند؛ زیرا به گذشته که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است. (فرانتس کافکا) بیشتر بخوانید… »

در 15 آبان ماه سال 23 شمسی خلیفه دوم عرب و عامل کشتار هزاران ایرانی بدست یک برده ایرانی به نام فیروز نهاوندی ملقب به ابو لولو در مدینه به قتل رسید و باعث شادی فراوان ایرانیان شد!.

با توجه به اینکه در آن دوران چندین ماه وقت لازم بوده تا خبرها بوسیله کاروانها و مسافران از مدینه به ایران برسد خبر قتل عمر به دست فیروز حتما در اواخر زمستان به ایران رسیده و همه جا پخش شده و باعث شادی زیاد مردم در آستانه نوروزسال 24 شمسی شده است. آن هم بعد از هشت سال تمام ظلم و ستم و بیداد و جنایت اعراب در ایران! (شکست بزرگ قادسیه که آغاز ورود اعراب به ایران بود در سال 15 شمسی یعنی هشت سال قبل رخ داده بود!) بیشتر بخوانید… »

• شنبه, ۲۵ بهمن ۱۳۹۹

عکس: صفحه اول کیهان ۱۶ فروردین ۱۳۵۰ در باره سیاهکل و گزارش کیهان ۱۳۶۰ در باره واقعه آمل

«به تفاوت‌هایمان نگاه کن [تفاوت بین مردم و نیروهای سرکوبگر]. تفاوت‌ها. منظورم این نیست که آن‌ها ثروتمندند و ما فقیر یا آن‌ها مسلح‌اند و ما بی دفاع یا آن‌ها همه چیز را در اختیاردارند و ما، خب، ما … به این نگاه کن که آن‌ها خالی‌اند، خالی، می‌فهمی، و ما … واضح است که ما چگونه‌ایم. آن‌ها خالی‌اند. اگر بازشان کنی، کمی خون افسرده و کمی چرک بیرون می‌ریزد و بعد از مدتی حتی دل و روده شان هم ناپدید می‌شود، به همین علت است که وقتی می‌میرند، برای همیشه می‌میرند.»

از رمان “بیوه ها” اثر نویسنده شیلیایی آریل دورفمن

سعید حجاریان مشهور به “تئوریسین” اصلاحات به مناسبت پنجاهمین سالگرد سیاهکل، طی یادداشتی سیاهکل را تراژدی نامید و قیام آمل را رمانتیک. (۱) یادداشتی ۹۰۰ کلمه ای که به اندازه تعداد کلماتش ناقض واقعیت است. بیشتر بخوانید… »

درآمد یک! (دانش آموزان سیاسی) برای کسانی چون من – که با توجه به شرایط فعلی کشور آخرین دهه­ ی زنده­ گیِ رنجبار خود را سپری می­ کنند – وقایع اتفاقیه ­ی جنبشی که من آن را “خیزش جوینده­ گان شادی” نام نهاده ­ام

از ابعاد مختلفی قابل تامل است. من چنانکه در چند مصاحبه و مقاله گفته و نوشته ­ام در نوجوانی و میانه ­ی دوران دبیرستان به طرزی کاملا اتفاقی وارد میدان پیچیده­ ی سیاست شدم. بیشتر بخوانید… »

قضیه از نقد رضا پهلوی که چرا به دیکتاتوری پدر اش اعتراف نمی کند و از رژیم گذشته انتقاد نمی کند گذشته است؛ قضیه از نقد شامورتی بازی های سیاسی، سلبریتی جمع کنی و وکالت خواهی و “اتوبوس مجانی” او گذشته است. نه که این پرسش ها و افشاگری ها و دادخواهی ها زائد و نالازم باشند (که بویژه برای نسلی که آن دوره ها را نزیسته است و با تاریخِ تحریف و سانسور شده  روبروست، ضرورت حتمی هم دارد) اما یورش سیاسی جریان سلطنت طلبی و شخص رضا پهلوی از فاز تقّیه و پرده پوشی ی گذشته گذر کرده و برگ انجیر را از شرمگاه سلطنت باختگان کنار زده و عور و عریان، آلت قتاله و تجاوز شاهنشاه آریامهر به آزادی و دموکراسی را در خیابان های اروپا و امریکا به نمایش گذاشته اند. بیشتر بخوانید… »

حمید مافی

گزارش ویژه زمانه: سوختبران در بلوچستان

۱۸ اسفند ۱۴۰۱

زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان همچنان کانون اعتراضات گسترده است. حکومت برای پایان دادن به اعتراضاتی که از هشتم مهر آغاز شد بیش از ۱۲۰ تن را کشته و صدها تن را بازداشت کرده است. سکان استانداری به یک فرمانده نظامی سپرده شده و شمار نیروهای امنیتی و نظامی در فضای عمومی این شهر و چند شهر دیگر به شکل چشمگیری بیشتر شده است. اما هیچ یک از این اقدام‌ها نتوانسته مانع تداوم اعتراض هفتگی شود.
تصویر غالب رسانه‌ها از اعتراضات در زاهدان و چند شهر دیگر مساله تبعیض مذهبی و قومی/ ملی است. این موضوع را نمی‌توان انکار کرد اما نباید یک بعد/ عامل دیگر در تداوم اعتراضات را نادیده گرفت: وضعیت اقتصادی و محرومیت تحمیل شده بر این جغرافیا که ارتباطی تنگاتنگ با ستم ملی دارد و در عین حال بخشی از سرمایه‌دار/ سرداران محلی هم در تحمیل این وضعیت بر کارگران و به حاشیه‌رانده شدگان همدست حکومت‌اند. بیشتر بخوانید… »