دگرگونی

 

همکاری مستقیم حراست دانشگاه‌ها با نهادهای امنیتی برای سرکوب دانشجویان و پرونده‌سازی علیه آنان، فشار بر تشکل‌های دانشجویی، و ایجاد محدودیت‌های شدید برای زنان دانشجو، نارضایتی گسترده دانشجویان را به همراه داشته است.

میلاد پورعیسی

۲۲ خرداد ۱۴۰۱

پس از دو سال تعطیلی دانشگاه‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا، گزارش‌های متعدد از برخوردهای غیرقانونی و غیراخلاقی حراست دانشگاه‌ها با دانشجویان و به ویژه دانشجویان زن، سرکوب فعالان دانشجویی و احضار گسترده آن‌ها به کمیته‌های انضباطی، اعتراضات زیادی را در پی داشته است.

طوفان توییتری با هشتگ «#حراست بازوی سرکوب» در ادامه همین اعتراضات روز جمعه بیستم خرداد ماه برگزار شد. بیش از ۱۲۰ فعال دانشجویی در سراسر کشور هم اخیراً در بیانیه‌‌ای با انتقاد برخورد خشونت آمیز حراست‌ها، و جلوگیری از احیای فعالیت تشکل‌های دانشجویی از سوی مدیران دانشگاه‌ها تأکید کردند، «به هیچ وجه شرایط موجود» را نخواهند پذیرفت و «در برابر سیاست‌ها و اراده سلطه‌ گرایانه حاکم مقاومت خواهند کرد.»

در طوفان توییتری روز جمعه بیستم خرداد، کاربران ضمن روایت برخوردهای توهین آمیز و خشن حراست دانشگاه‌ها با دانشجویان زن به بهانه پوشش، به اهمیت فعالیت مستقل دانشجویی اشاره کرده و نگرانی جمهوری اسلامی از فعال شدن مجدد تشکل‌های مستقل بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها را دلیل اصلی این برخوردها دانستند.

«تقی رحمانی» فعال سیاسی با اشاره به همین موضوع در صفحه توییتر خود نوشت: «فشار بر دانشگاه برای جان نگرفتن دانشگاه و همران نشدن آن با اعتراضات مردمی است. چرا که دانشگاه می‌تواند به حلقه وصل روشنفکران با جامعه مدنی و بستر گفتمان سازی برای اعتراض و مطالبه گری و دموکراسی خواهی باشد.»

اردیبهشت ماه امسال هم، جمعی دانشجویان سراسر کشور، به تدوین آئین نامه جدید تغییر ساختار شوراهای صنفی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از سوی معاونت فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعتراض کردند.

انحلال شورای صنفی مرکزی مجمع دبیران کشور، تقلیل جایگاه نظارت و پیگیری مسائل شوراهای صنفی از سطح رییس دانشگاه (مطابق آیین نامه پیشین) به سطح معاون فرهنگی دانشجویی، و ایجاد ابهام جدی در اختیارات شوراهای صنفی دانشجویی، از اعتراضات دانشجویان علوم پزشکی به آیین‌نامه تدوین‌شده در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت ابراهیم رئیسی بود.

فعالان دانشجویی؛ یا در زندان و یا تحت فشار نیروهای امنیتی

همکاری مستقیم حراست دانشگاه‌ها با نهادهای امنیتی، برای سرکوب دانشجویان و پرونده‌سازی برای آنان، از دیگر مواردی بود که در طوفان توییتری روز جمعه بارها به آن اشاره شد.

هم اکنون امیرحسین مرادی و علی یونسی، دو دانشجوی المپیادی دانشگاه صنعتی شریف به اتهام «تخریب، تحریق و خرابکاری در تأسیسات عمومی» به ۱۰ سال، به اتهام «اجتماع و تبانی و اقدام علیه امنیت ملی و همکاری با گروه‌های معاند» به پنج سال و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس محکوم شده اند که دادگاه تجدیدنظر، عینا این حکم را تأیید کرده و بر این اساس حکم اشد، یعنی ۱۰ سال حبس قابل اجرا خواهد بود.

روناک رضایی، دبیر اسبق انجمن علمی مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی نیز، که با هدف پژوهش در مورد خودکشی یک کودک به «آبادان» در استان خوزستان به سر می‌برد، به دنبال اعتراض مردم این استان به ریزش ساختمان «متروپل» در منزل خود بازداشت، و به زندان «سپیدار» اهواز منتقل شد.

این دبیر اسبق اتحادیه انجمن‌های علمی علوم اجتماعی ایران تا امروز بدون ملاقات با خانواده و تفهیم اتهام در بازداشت به سر می‌برد. او در این مدت تنها دو بار تماس تلفنی با خانواده داشته است.

اخیراً هم سه عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش دانشگاه علامه طباطبایی بعد از پیگیری‌های فراوان اعضای این تشکل برای برگزاری انتخابات شورای دانشکده‌ها، به کمیته انضباطی احضار شدند.

کانال تلگرامی این انجمن در گزارشی کوتاه، به پیگیری‌های زیاد اعضا برای از سرگیری فعالیت این تشکل بعد از دو سال تعطیلی کرونایی دانشکاه‌ها اشاره کرده است. این تشکل همچنین از تهدید معاون فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی برای «انحلال» این تشکل دانشجویی به بهانه عدم برگزاری انتخابات در دوره تعطیلی دانشگاه‌ها، و «اخراج» اعضای آن از دانشگاه خبر داده است.

«معصومه اسماعیلی» معاون فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی، که در جلسه با اعضای انجمن اسلامی دانشجویان آزاد اندیش این دانشگاه از «امنیتی» بودن خود با «افتخار» سخن گفته، دوران تحصیل و تدریس خود را در دانشگاه«باقرالعلوم»، از دانشگاه‌های منتسب به وزارت اطلاعات گذرانده است.

اخیراً حکم یک سال حبس تعزیری «هستی امیری» دانشجوی حقوق همین دانشگاه، با اتهام «تبلیغ علیه نظام»، به دلیل شرکت در تجمع روز جهانی زن در محیط دانشگاه و مخالفت او با حکم اعدام تأیید شد.

همین دانشجو، در طوفان توییتری جمعه‌شب با اشاره به حضور گسترده نیروهای امنیتی در دانشگاه‌ها نوشت: «حضور نیروی امنیتی و شبه امنیتی در قامت حراست، استاد، دانشجو، مسئول، کارمند و مدیر در دانشگاه محکوم است.»

او در ادامه با اشاره به فشار بر فعالان دانشجویی نوشت: «پس از بازگشایی دانشگاه هر فعالیتی با احضار و تماس مواجه شده است. امّا بله! ما تا آخرین نفر از دانشگاه مستقل دفاع می‌کنیم و علیه سلطه حاکم ایستاده ایم».

«ضیاء نبوی» فعال دانشجویی و زندانی سیاسی سابق با اشاره به فعال شدن حراست و کمیته‌های انضباطی دانشگاه‌ها «به عنوان بازوی سرکوب دستگاه امنیتی در دانشگاه»، هشدار داد در صورت عدم مقاومت در برابر این روند، دانشگاه به «برهوت» تبدیل خواهد شد.

زنان دانشجو، یک هدف اصلی فشارها

فشار بر تشکل‌های دانشجویی و رفتارهای سرکوب‌گرانه حراست دانشگاه‌ها در دانشگاه‌های علم و صنعت و امیرکبیر (پلی تکنیک) تهران هم در ماه‌های گذشته اعتراضات زیادی را برانگیخت. در این دو دانشگاه، «گشت موتوری» حراست در محیط دانشگاه به بهانه کنترل پوشش دانشجویان زن و به تأخیر انداختن برگزاری انتخابات تشکل‌های دانشجویی آن‌ها خبرساز شد.

 

۲۲. ایجاد محدودیت‌های شدید برای زنان دانشجوی خوابگاه‌نشین در سراسر کشور، از دیگر رویدادهایی بود که در مدت کوتاه بازگشایی دانشگاه‌ها بعد از دو سال شیوع ویروس کرونا در کشور، اعتراضات زیادی را در پی داشت.

«حدیث بیرانوند» دانشجوی دانشگاه لرستان، در طوفان توییتری جمعه‌شب، با اشاره به «نقض حریم شخصی دانشجویان دختر در خوابگاه‌ها»، این سیاست را دنباله حذف زنان از بدنه جامعه دانست.

یک کاربر دیگر با نام کاربری «Aunticorn» با اشاره به همین وضعیت دخالت حراست دانشگاه صنعتی شریف در امور خصوصی دانشجویان نوشت: «توی گزارش رفتارهای حراست شریف بعد از بازگشایی، مواردی بود که حراست از دانشجو پرسیده که این ماشین کی بود ازش پیاده شد.»

اشاره این کاربر به گزارشی است که انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، از برخوردهای توهین آمیز حراست این دانشگاه بعد از بازگشایی دانشگاه در سال تحصیلی جاری با استناد به اظهارات دانشجویان تهیه کرد.

«مائده دلبری» دانشجوی دانشگاه الزهرای تهران، از تشکیل جلسه کمیته انضباطی در این دانشگاه به اتهام «سیگار کشیدن» و پوشش دانشجویان زن، هر دو در حارج از دانشگاه خبر داد.

همین کاربر، در توییت دیگری به «بازجویی» و هتک حرمت دانشجویان از سوی نیروهای امنیتی خارج از دانشگاه در دفاتر حراست و بدون حضور هیچ نماینده‌‌ای از مسئولان دانشگاه انتقاد کرد.

روند ورود نیروهای امنیتی به محیط دانشگاه، از اعتراضات دی ماه سال ۹۶ گسترش پیدا کرد.