بیانیه ۲۵ نهاد چپ و دمکراتیک: محاکمه حمید نوری – تجربهای نو در امر جنبش دادخواهی
جمعه, 23ام اردیبهشت, 1401
محاکمه حمید نوری، یکی از عوامل کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت، بخاطر شرکت در قتلعام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ در زندان گوهردشت، روزهای پایانی خویش را سپری کرد. حمید نوری با کیفرخواستِ دادستانی سوئد به اتهام ارتکاب “قتل عمد” و “جنایت جنگی فاحش” در ۱۰ اوت ۲۰۲۱ تشکیل و بررسی نقش وی در کشتار جمعی زندانیان سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ هموار گردید. در ۲۸ آوریل ۲۰۲۲ دادستانی سوئد هویت این متهم را بعنوان حمید نوری تائید نمود و برای او بجرم مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت درمقطع کشتار تابستان ۶۷ درخواست اشد مجازات یعنی حبس ابد نمود.دادستانی در دفاعیات خود زندان گوهردشت را در این مقطع” کارخانه کشتار” نامید که سند پراهمیتی برای ثبت این جنایت در روند امر دادخواهی است. وکلای مدافع حمید نوری درآخرین دفاعیات خویش دادگاه را فاقد صلاحیت دانسته و کشتار زندانیان سیاسی در زندان های ایران را بطور ضمنی رد نموده و شرکت حمید نوری در این جنایت را اساسا انکار نمودند. خبرگزاری های رسمی ایران همزمان با بپایان رسیدن دادگاه حمید نوری به نقل از “منابع آگاه” خبر از تائید حکم اعدام احمد رضا جلالی، شهروند دو تابعیتی ایرانی-سوئدی توسط دیوان عالی کشور دادند و نوشتند که او تا پایان اردیبهشت اعدام خواهد شد و محاکمه نوری را تلاش دولت سوئد برای آزادسازی احمدرضا جلالی خواندند.
بازگشایی این پرونده در دادگاه استکهلم، این فرصت را در اختیار جنبش دادخواهی ایران قرارداد تا بار دیگر گوشههایی از جنایات جمهوری اسلامی در دهه شصت از زبان شاکیان و شاهدان و خانواده جانفشانان و جان بدربردگان کشتار ۶۷ در مقابل دیدگان جهانیان بازگونماید.انعکاس وسیع اخبار این دادگاه و پوشش وسیع خبری آن در مطبوعات و رسانههای اجتماعی، ترفندهای رژیم را در پنهان نمودن این جنایات نقش بر آب کرد و مهمتر از آن اینکه به جانیان حاکم یادآور شد که باید در مقابل جنایات خود پاسخگو باشند.
تشکیل دادگاه برای محاکمه حمید نوری، حاصل تلاش همه انسانهایی است که با صدای بلند «نه» گفتند :
«نه» در مقابل هیئت های مرگ و تحمل سالها رنج و درد در زندانهای جمهوری اسلامی
«نه» همه خانوادههای خاورانهای ایران، و همه آنانی که در بیرون از دیوارهای زندان با اعتراض مداوم خود و در شرایط خفقان مرگبار دهه شصت و پس از آن سکوت نکردند و فریاد دادخواهی بودند. افسوس که بسیاری از آنان دیگر درمیان ما نیستند،
«نه» جان بدربردگانی که با مستند سازی این جنایات، رازهای این کشتار را به گوش جهانیان رساندند و تلاش جان بدربردگان کشتار زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ که نقش بسزایی در ثبت این جنایات بر عهده داشتند و همه فعالان سیاسی ، حقوق مدنی و حقوق بشری
- ونکته مهم آنکه، دستگیری او حاصل تلاش خود قربانیان بود که برای روشن نمودن حقیقت و پاسخگو کردن یکی از عوامل کشتار ۶۷ او را به دست قانون سپردند.
اینک دادگاه سوئد پس از نه ماه دادرسی تاریخ صدورحکم نهایی را ۱۴ ژوئیه اعلام نموده است.صرفنظر از چگونگی حکم دادگاه با بازنگری به روند این دادرسی،آموختههایمان را با هم مرورکنیم.
- پاسخگو کردن آمران و عاملان کشتار زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ و همه جنایاتی که در ۴۴ سال گذشته بر علیه مخالفین سیاسی و عقیدتی خود انجام داده است. این امردر موارد محدودی درعرصه بینالمللی حتی در زمان حکمرانی این جانیان ممکن است و جنبش دادخواهی باید در آینده بتواند در این زمینه با فعالیت مؤثر و هدفمند عرصه جولان سیاسی جمهوری اسلامی و پشتیبانان و لابی های آنان رادر عرصه بینالمللی تنگتر کند.
- با توجه به محدودیت های سازوکار « صلاحیت قضایی جهانی» وقوه قضائی سوئد، اتهام “جنایت علیه بشریت” بعلت شرایط مکانی و زمانی وقوع کشتار ۶۷ در زندان گوهردشت در کیفر خواست وارد نشد و دادستان ها گزینه “نسل کشی” در مورد زندانیان سیاسی چپ در این مقطع را درکیفرخواست نپذیرفتند و زندانیان سیاسی جان بدربرده چپ نتوانستند بعنوان شاکی در این دادگاه شرکت کنند. بنابراین جنبش دادخواهی که تا کنون با سازوکار « صلاحیت قضایی جهانی» و امکانات آن بیگانه بود باید با شناخت نقاط ضعف و قوت این ساز وکار در کارزارهای بینالمللی آینده با تکیه بر شناخت وکلا و کارشناسان حقوقی مستقل به محکومیت قضائی جنایتکاران جمهوری اسلامی در دادگاهها و مجامع جهانی بپردازد.
- مستند سازی جنایات جمهوری اسلامی و ارائه مدارک شفاف و قابل استناد نه تنها در روند این دادرسی بلکه برای همه داخواهان، اهمیت پیدا کرد. بجای افشاگری تبلیغاتی باید بتوانیم هرچه بیشتر جنایات رژیم را مستند و راستی آزمایی شده به افکار عمومی مردم ایران و جهان، مطبوعات و مراجع بینالمللی و قضایی ارائه دهیم. هر چند که با توجه به شرایط سرکوب، سانسور و پنهانکاری رژیم، دسترسی و راستی آزمائی این اطلاعات کار ساده ای نیست.
- تلاش برای جلب حمایت و برخورداری از مشاوره نهادهای حقوقی مترقی که در دادگاههای مشابه مثل محاکمه افسر سابق سازمان اطلاعات و رئیس زندان دمشق بجرم جنایت علیه بشریت شرکت فعال داشتند. زیرا این کمبود را در روند دادرسی پرونده حمید نوری در برخورداری ازامر مشاوره حقوقی کارشناسان با مسئولیت برای تنظیم شکایت و کیفرخواست، همراهی حقوقی در بازپرسی های اولیه از شاهدان و شاکیان وارائه اسناد و مدارک به دادگاه میتوان دید.
- غایب بزرگ در این محاکمه، زندانیان سیاسی زن در قتل عام تابستان ۶۷ بودند. حتی اگر نقش حمید نوری در بند زنان زندانی در پرده ابهام قرار داشته باشد ولی با اطمینان میتوان گفت که زنان به قتل رسیده در گوهردشت، از سوی همین هیات مرگ به مسلخ مرگ فرستاده شدند.
- پوشش خبری این دادرسی در رسانههای اجتماعی فارسی زبان و انعکاس روایات شاهدان در دادگاه تاحدودی رضایتبخش ولی دلخواه نبود اما انعکاس خبری آن در رسانه های بینالمللی در مقایسه با داگاههای مشابه که بر اساس ساز و کار صلاحیت قضایی جهانی در کشورهای مختلف در جریان هستند، بسیار ضعیف بود.
- و این حقیقت که کشتار زندانیان سیاسی و جنایات رژیم در دهه شصت را تنها میتوان با عناوین: « جنایت علیه بشریت» و «نسل کشی» نامگذاری کرد.
در پایان بعنوان بخش کوچکی از جنبش دادخواهی با تاکید براهمیت امر حقوقی دادخواهی باید بر جنبه سیاسی آن نیزتاکید نمود و امر دادخواهی بزرگ مردمی در فردای سرنگونی رژیم را نه برای انتقام بلکه برای روشن نمودن زمینه های سیاسی جنایات رژیم جمهوری اسلامی بمنظورپایان دادن به شکنجه و اعدام و درس آموزی نسلهای آینده و شکل گیری حافظه تاریخی و جمعی مردم ایران امری لازم می دانیم. دادخواهی امری همگانی است.
سرنگون باد رژیم جمهوری اسلامی ایران!
زنده باد آزادی، دمکراسی و برابری!
پرتوان باد جنبش دادخواهی در ایران!
گرامی باد یاد همه جانفشانان بیش ازچهار دهه گذشته!
مه ۲۰۲۲ برابر با اردیبهشت ۱۴۰۱
اسامی نهادهای امضاکننده به ترتیب حروف الفبا:
– اتحاد نیروهای دمکراتیک ایرانی – سوئیس
– انجمن دفاع از زندانیان سیاسی – عقیدتی – پاریس
– انجمن سوسیالیستها در سوئد
– انجمن پناهندگان ایرانی _ گوتنبرگ- سوئد
– آلترناتیو سوسیالیستی – لندن
– جمعی از فعالان اجتماعی- سیاسی و پناهندگان – گوتنبرگ- سوئد
– حامیان مادران پارک لاله استکهلم
– شورای همراهی با آلترناتیو کارگری در ایران
– شورای همبستگی ایرانیان با روژاوا – استکهلم
– شورای هماهنگی علیه کشتار جمهوری اسلامی (فریاد خاوران)- استکهلم
– شورای همبستگی با مبارزات مردم ایران – لندن
– فدراسیون اروپرس – بلژیک
– کارگروه ارتباطات کانون کنشگران دمکرات و سوسیالیست هانوفر
– کانون پناهندگان سیاسی ایران- برلین
– کانون پشتیبانی از مبارزات مردم ایران- وین
– کانون همبستگی با کارگران ایران- گوتنبرگ
– کانون همبستگی با مبارزات کارگران در ایران – فرانکفورت
– کمیته دفاع از زندانیان سیاسی ایران- برلین
– کمیته همبستگی کارگران ایران و سوئد
– کمیته همبستگی با جنبش کارگری ایران – استرالیا
– کمیته همبستگی برای حقوق بشر درایران – نروژ
– کمیته همبستگی با مبارزات مردم ایران – فرانکفورت
– نهاد همبستگی با جنبش کارگری در ایران(غرب آلمان)
– همبستگی با مبارزات مردم ایران – سوئیس
– همبستگی برای حقوق بشر در ایران ( کلگری)- کانادا
آدرس تماس: